Stres to naturalna reakcja organizmu na sytuacje, które go przeciążają. Może pojawić się w każdym wieku i dotyczyć różnych aspektów życia. Nie zawsze jest przy tym czymś stuprocentowo negatywnym. Do pewnego stopnia pomaga on mobilizować do działania i podejmowania wyzwań. W toku ewolucji był on wręcz niezbędny do przetrwania, a co za tym idzie, uznaje się go za oczywisty składnik życia.
Problemy zaczynają się wtedy, gdy stres jest nadmierny i przekracza możliwości radzenia sobie z nim człowieka. W takim wypadku można mówić o stresie chronicznym, który powoduje liczne problemy natury fizycznej i psychicznej. Wówczas konieczne staje się leczenie go w trakcie psychoterapii.
Granica między naturalnym napięciem a chronicznym przeciążeniem organizmu nie jest jednak łatwa do wychwycenia. To problem szczególnie dla ludzi przyzwyczajonych do rozwiązywania problemów z zaciśniętymi zębami, bez mówienia o nich innym oraz dopuszczania do głosu.
Jak rozpoznajemy, że stres jest problemem? Najprostszy sposób to obserwowanie swojego samopoczucia oraz sposobu, w jaki funkcjonujemy w codziennym życiu. Jeśli odczuwamy nieustanne zmęczenie, brak energii, trudno nam się skoncentrować czy mamy problemy ze snem – to pierwsze sygnały alarmowe. Fizyczne i psychiczne objawy przeciążenia są jednak znacznie szersze.
Przewlekły stres prowadzi do wielu problemów, które mogą obejmować:
To najpopularniejsze symptomy problemów ze stresem, które sugerują, że leczenie może być nieodzowne. Podłoże psychiczne może mieć jednak znacznie więcej chorób. Jeśli byliśmy narażeni na ciągłe napięcie, należy wspomnieć o tym lekarzowi, do którego idziemy po poradę związaną ze zdrowiem stricte fizycznym.
Warto pamiętać, że każdy organizm ma inną tolerancję na stres. Niektórzy ludzie potrafią sobie z nim radzić bez problemu, dla innych może być on natomiast bardzo uciążliwy i utrudniający codzienne funkcjonowanie. W takich przypadkach krótkoterminowa psychoterapia może okazać się bardzo pomocna.
Psychoterapia krótkotrwała, inaczej zwana terapią krótkozasięgową, jest formą leczenia, która skupia się na rozwiązywaniu aktualnych problemów i trudności pacjenta. Celem takiej terapii jest poprawa jakości życia pacjenta oraz umożliwienie mu radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami w przyszłości.
Psychoterapia krótkotrwała ma ograniczoną liczbę spotkań. Zwykle jest to 10-12 sesji, podczas których pacjenci uczą się nowych sposobów radzenia sobie z problemami. Jeżeli objawy stresu pojawiają się w reakcji na oczywiste zawirowania życiowe i nie są związane z kwestiami zakopanymi głęboko w psychice, taka forma współpracy z terapeutą może okazać się wystarczająca.
Co do zasady psychoterapia polega na rozmowie z terapeutą, który pomaga pacjentowi rozwiązać problemy. W kontekście leczenia stresu główną zaletą terapii w nurcie Gestalt jest skupienie na zdrowej samoregulacji. Tę zaś określić można jako proces dążenia do równowagi po zetknięciu się z sytuacją stresową.
Charakterystyczne dla Gestaltu odgrywanie trudnych scen to idealny sposób, aby w kontrolowanych warunkach i przy wsparciu akceptującej osoby odtworzyć wydarzenia stresowe, które mają miejsce w życiu codziennym. W ten sposób można zidentyfikować czynniki, które prowadzą do stresu i nauczyć się je kontrolować.
Sytuacje stresowe wiążą się często z konkretnymi interakcjami organizmu z otoczeniem. Przywołanie ich w trakcie sesji terapeutycznej pomaga w zrozumieniu, co takiego dzieje się w ciele podczas stresu. Jednocześnie pacjent osadzony jest w tu i teraz, dzięki czemu patrzy na trudne kwestie z innej perspektywy, niż podczas konfrontacji z nimi na co dzień. W ten sposób można je rozwiązać, a także uczyć się radzić sobie ze stresem w przyszłości.
Do pięciu najpopularniejszych sposobów radzenia sobie ze stresem, które proponują swoim pacjentom psychoterapeuci, należą: