Objawy fizyczne stresu — jak rozpoznać i radzić sobie ze stresem

Wiele osób przechodzi codziennie przez stresujące sytuacje. Od czasu do czasu jest to normalne i zdrowe, ale gdy stres trwa dłużej lub jest intensywny, może powodować problemy fizyczne. Ból głowy, nadmierna potliwość, nudności i wymioty, kołatanie serca czy oddech ograniczony do krótkich wdechów i wydechów to podstawowe oznaki, że coś niedobrego może dziać się nie tylko z ciałem, ale i psychiką.

Jakie są fizyczne objawy stresu i reakcje organizmu?

Do najczęściej występujących objaw fizycznych stresu należą:

• ból głowy,
• nadmierna potliwość,
• nudności i wymioty,
• kołatanie serca,
• oddech ograniczony do krótkich wdechów i wydechów,
• zawroty głowy,
• drżenie rąk lub nóg,
• ściskanie w klatce piersiowej,
• senność lub bezsenność,
• nadmierna wrażliwość na bodźce zewnętrzne.

Jak widać, wachlarz możliwych reakcji organizmu na stres jest całkiem spory. Warto wiedzieć zatem, w jaki sposób ciało ostrzega umysł, że należy zadbać o zdrowie psychiczne.

Ważne sygnały ostrzegawcze, że organizm nie radzi sobie ze stresem

Pierwszym ważnym sygnałem ostrzegawczym może być nawet tak prozaiczny objaw jak przemęczenie i brak energii. Bardzo często jest to sygnał, który możemy zignorować, uznając go za efekt zmęczenia fizycznego. Jednak jeśli przemęczenie jest tak duże, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie w codziennym życiu, a do tego dochodzą problemy ze skupieniem się, to warto zwrócić na nie uwagę i poradzić się lekarza.

Kolejnym ważnym sygnałem ostrzegawczym mogą być problemy ze snem. Bezsenność może mieć różne przyczyny i nie zawsze jest objawem choroby, ale może być sygnałem, że organizm jest wyczerpany i potrzebuje odpoczynku.

Jakie negatywne skutki dla zdrowia niosą pierwsze fazy stresu?

W fazie pierwszej, czyli etapie tak zwanego stresu alarmowego, dochodzi do pobudzenia układu nerwowego i wydzielania się adrenaliny. Jest to normalna reakcja organizmu na sytuacje stresowe i pozwala ona na lepsze radzenie sobie z tym stanem.

W fazie drugiej, nazywanej stresem kortyzolowym, dochodzi do dalszego wzrostu poziomu kortyzolu we krwi. Kortyzol jest hormonem odpowiedzialnym za regulację metabolizmu oraz nastroju. Wśród objawów fizycznych jego nadmiaru szybko dostrzec można zmiany skórne, takie jak łuszczenie się i przebarwienia, a także nadmierną potliwość.

Standardowym wyznacznikiem niepokojącego wzrostu poziomu kortyzolu we krwi są trudności z zasypianiem lub bezsenność. Wielu pacjentów ma wówczas problemy z wagą. Wysoki kortyzol sprzyja odkładaniu tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym zaniku mięśni.

Jak na stan zdrowia wpływa długotrwały stres?

Organizm wystawiony na długotrwały stres przechodzi do fazy wyczerpania. Wtedy produkcja kortyzolu, hormonu stresu, jest tak duża, że poziom glukozy we krwi utrzymuje się na wysokim poziomie. Efektem tego może być cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i miażdżyca.

Długotrwały stres powoduje też naruszenie równowagi między hormonami płciowymi a kortyzolem. Konsekwencją tego jest zaburzenie gospodarki wapniowej i pojawienie się problemów ze stawami oraz układem nerwowym. W ciele dostrzec można wtedy także nadmierną produkcję kwasu żołądkowego, co prowadzi do wrzodów.

Organizm próbujący poradzić sobie ze stresem szybko wyczerpuje swoje zasoby odpornościowe. Oznacza to narażenie na większe ryzyko wystąpienia infekcji, a także przewlekłych chorób. Standardem są również dolegliwości psychosomatyczne, w tym najpopularniejsze choroby zaliczane do tak zwanej chicagowskiej siódemki:

1. choroba wrzodowa żołądka,
2. nadciśnienie tętnicze,
3. astma oskrzelowa,
4. reumatoidalne zapalenie stawów,
5. zapalenie jelita grubego,
6. nadczynność tarczycy,
7. atopowe zapalenie skóry.

Jak radzić sobie ze stresem, który wywołuje choroby i dolegliwości fizyczne?

Oprócz leczenia dolegliwości fizycznych organizm wymaga także odpoczynku i obniżenia poziomu stresu. Do najpopularniejszych sposobów radzenia sobie ze stresem należą:

• ćwiczenia relaksacyjne,
• praktyka medytacji,
• stosowanie aromaterapii,
• kontakt z przyrodą,
• masaże,
• słuchanie muzyki.

Warto także zwrócić uwagę na swoją dietę i unikać produktów, które nasilają stres. To nie tylko standardowe używki, takie jak kawa, alkohol czy papierosy, ale także spożywane w nadmiarze słodycze. W wielu przypadkach nieodzowna będzie także terapia. Nawet jeżeli przyczyny stresu znikły, psychika potrzebuje czasu, aby dojść do ładu.